Merriebegeleiding
Voor de merriebegeleiding zijn kennis over de cyclus van de merrie, de hengstigheid en de te gebruiken hengst en voortplantingstechniek noodzakelijk. Een merrie heeft tijdens het seizoen een cyclus van drie weken, waarvan ze ongeveer vijf dagen hengstig is. Omdat de overlevingsduur van het sperma verschilt tussen vers (48 uur) en diepvries (zes uur) sperma, is de intensiteit van begeleiding tussen de twee technieken ook zeer verschillend.
Embryotransplantatie
Sportmerries die voor de sport behouden willen worden of worden ingezet voor de fokkerij, komen in aanmerking voor embryotransplantatie. Deze sportmerries worden intensiever begeleid bij het drachtig worden, omdat het tijdstip van ovulatie bij deze merries nauwkeurig bepaald moet worden. Het embryo wordt voor het innestellen in de uterus op dag acht uitgespoeld en overgezet in een draagmerrie.
Probleem merries
Oudere merries, sportmerries of merries die meerdere keren zijn gedekt zonder het gewenste resultaat hebben aanvullend onderzoek nodig om een dracht tot stand te brengen. Om het probleem in kaart te brengen kunnen bijvoorbeeld een baarmoeder swab, biopt en/of hysteroscopie uitgevoerd worden.
Veulenen
Er gebeurt erg veel met de merrie en het veulen tijdens en kort na de geboorte. Goede voorbereiding, monitoring door de eigenaar en controles door de dierenarts kunnen dit proces in goede banen leiden. De rol voor de dierenarts bestaat eruit om u goed te informeren, controles van merrie en veulen uit te voeren en hulp te bieden als er problemen optreden.
Het is prettig om te weten hoe een aantal processen rondom de geboorte normaal gezien verlopen. Gaat het anders dan hier omschreven, schakel dan vlot de hulp in van de dierenarts.
Normaal verloop voor het veulen:
| Dracht |
11 maanden (320‑360 dagen) |
| Geboorte |
10 ‑ 30 minuten, zonder dat daarbij geholpen wordt |
| Oprichten |
2 ‑ 4 minuten |
| Zuigreflex |
2 ‑ 20 minuten |
| Staan |
1 ‑ 2 uur |
| Drinken |
2 uur |
| Eerste mest |
6 uur |
| Melkmest |
24 uur |
| Urine |
10 uur |
Maatregelen na de geboorte:
- Stal schoonhouden
- Werken met schone handen / handschoenen
- Navel ontsmetten met gaasje met chloorhexidine oplossing, na 12 uur herhalen
- Alleen een navelklem gebruiken indien de navelstreng blijft bloeden (of te kort is afgescheurd)
- Het veulen liever langer aan de navelstreng laten (30-40 minuten is geen probleem), scheurt het beste zelf
- Richtlijn hoeveelheid biest: 2 liter in de eerste 8 uur
- 2x per dag temperaturen, moet tussen 38.0 C en 39.0 C zijn
- Neem contact op met de dierenarts voor controle van merrie en veulen
Normaal verloop voor de merrie:
- Binnen maximaal 4 uur de nageboorte eraf
- De nageboorte op compleetheid checken
- Temperaturen 3 dagen na de geboorte, moet <38.5 C zijn
- Uitvloeiing wordt steeds slijmeriger en donkerrood / bruin. Mag niet geel of stinkend zijn.
Medicatie:
Veulenspuit: In veel gevallen is een veulenspuit geen noodzaak. In een aantal gevallen kan het wel verstandig zijn om het veulen een aantal dagen te beschermen met antibiotica (denk bijvoorbeeld aan een te kort afgescheurde navel). De beste bescherming tegen ziektes in voldoende opname van goede biest. Of het veulen hiermee voldoende antilichamen binnen heeft gekregen kan worden gecontroleerd door een beetje bloed af te nemen en te checken op het gehalte aan IgG antilichamen.
Clyssie: Fosfaat clysma voor veulens die moeite hebben met het passeren van het darmpek, met name hengstveulens. Staat een hengstveulen fors te persen, overweeg dan vlot het gebruik van een Clyssie na overleg met een dierenarts. Bij koliek, aanhoudend persen of een sloom veulen contact opnemen voor een controle.